De kracht van stilte

Toen ik aan mijn stilteretraite van vijf dagen begon, begin januari, had ik een duidelijk plan. Ik zou deze dagen gebruiken om aan mijn bedrijf te werken en nieuwe plannen te maken. Even nadenken over de structuur en wat er anders moet. Mijn planner had ik zelfs meegenomen, klaar om gevuld te worden met ideeën. Maar al op de eerste dag gebeurde er iets onverwachts: mijn gedachten vielen stil. Werk? Onmogelijk. Ik kon me er niet op concentreren. Alle gedachten in die richting stopten. Mijn hoofd vond hier wel iets van, want het vond dat ik niet productief bezig was. Was het niet een beetje zonde van de tijd om vijf dagen een beetje in LaLaLand te vertoeven? Helaas, het moest maar. Ik kon niet anders dan het loslaten en vrede sluiten met wat er was: Niets.

In die stilte vond ik niet alleen rust, maar ook een diep gevoel van ruimte. Niet alleen omdat niemand in de groep met elkaar praatte. De rust kwam vooral van binnenuit. Mijn lichaam, mijn spieren ontspanden op een manier die ik al lang niet meer had ervaren. Mijn hoofd werd lichter, helderder. En in die helderheid werd me iets belangrijks duidelijk: ik ben veel te druk. Ik wil te veel. Ik doe te veel. Het was niet zo dat ik dit niet wist, maar ik wil hier meestal niet aan.

Ik vind veel dingen leuk en dat is leuk en afwisselend, maar het is ook mijn valkuil. Dit tempo is niet vol te houden, en wachten tot het vanzelf rustiger wordt, is een illusie. Ik ben de enige die op de rem kan trappen. En wachten tot het juiste moment kan ook niet. Misschien was dit het juiste moment.

 

Wat heb je aan stilte in je relatie?

Misschien weet je dat ik de meeste tijd besteed in mijn praktijk aan het begeleiden van mensen binnen het thema relaties. Ik zie stellen die worstelen met hun communicatie, met hun triggers en de emotionele verbinding. Daarnaast doe ik 1 op 1 trajecten met mensen die aan hun zelfontwikkeling willen werken en beter hun emoties willen hanteren.

De stilte kan heel waardevol zijn in relaties.

Tijdens de retraite sprak ik aan het einde kort met een andere therapeut over relaties. We bespraken een herkenbaar patroon dat ik vaak zie in mijn werk: de balans in persoonlijke ontwikkeling binnen een relatie.

Het gebeurt regelmatig dat een van de partners veel bezig is met zelfreflectie en persoonlijke groei, terwijl de ander dat niet of nauwelijks doet. Dat kan frustratie en scheve verhoudingen veroorzaken. De partner die meer aan zichzelf werkt, voelt zich vaak degene die de “kar trekt.” Op den duur kan dat een breekpunt worden. Uitspraken zoals “Als hij niet aan zichzelf gaat werken, houdt het voor mij op” hoor ik regelmatig.

Maar wat me steeds weer opvalt, is de kracht van de partner die wél dieper graaft en groeit. Deze partner leert omgaan met triggers, ontdekt waar emoties vandaan komen en ontwikkelt compassie, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de ander. Dit verandert de dynamiek in de relatie, zelfs als de andere partner minder verandert.

 

De kracht van zelfreflectie vanuit stilte

Ik hoorde iemand het laatst prachtig verwoorden:
“Het maakt niet meer zoveel uit wat mijn partner zegt. Eventuele triggers, waar ik vroeger op aan ging, komen niet meer echt bij me binnen. Het voelt alsof ze voor mijn voeten op de grond vallen. Het raakt me gewoon veel minder.”

En nog een mooie uitspraak vond ik:
“Ik weet dat het mijn innerlijk kind is dat geraakt wordt als mijn partner iets kwetsends zegt. Ik weet dat het oude pijn is, uit mijn verleden. Het hoort er bij. In plaats van boos te worden, probeer ik dat deel van mezelf te troosten: ‘Ach, kom maar, meisje. Je voelt je niet gezien en gehoord, maar ik ben er voor je.’ Als ik weer rustig ben, kan ik het gesprek met mijn partner gewoon weer aan. Ik weet zeker dat ik hiermee onze relatie heb gered, ondanks dat er van zijn kant minder inzet geweest is wat dit betreft.”

Dit soort inzichten komen niet uit het niets. Ze ontstaan vaak in stilte. Door stil te staan bij jezelf, je emoties en je triggers, creëer je ruimte voor reflectie en relativering. Vanuit die plek kun je bewust reageren in plaats van automatisch. Je leert verantwoordelijkheid te nemen voor jouw aandeel in de dynamiek van de relatie.

 

De relatie met jezelf als fundament

Een goede relatie met een partner begint met een goede relatie met jezelf. Hoe kun je begrip, compassie en rust bieden aan een ander als je jezelf niet begrijpt? Veel mensen rennen door het leven, vast in de ratrace, zonder stil te staan bij wat er écht in hen omgaat. Maar zonder inzicht in je eigen drijfveren en patronen mis je de basis voor gezonde verbindingen.

Stilte is zoveel meer dan niet praten. Het is een krachtig middel om helderheid te krijgen over jezelf en je relaties. Het biedt perspectief, rust en regie. Het laat je zien waar jouw verhalen en overtuigingen je sturen en hoe je daar bewust mee om kunt gaan. Het haalt je uit automatische reacties en brengt je in contact met een dieper, rustiger deel van jezelf.

Als relatietherapeut zie ik steeds weer hoe belangrijk deze zelfreflectie is. Hoe het mensen helpt om beter te begrijpen wat ze voelen, wat hen triggert en hoe ze daar bewuster mee om kunnen gaan. En hoe dit vervolgens hun relaties versterkt.

 

Stilte in de relatie

Stilte is niet alleen waardevol in je eigen innerlijke proces, maar ook in de dynamiek van een relatie. Vaak voelen we de drang om direct te reageren als iets ons raakt—of dat nu een opmerking, een situatie, of een emotie is. Maar die eerste impuls komt vaak voort uit een trigger of een oud patroon, en deze impulsieve reactie draagt zelden bij aan een liefdevolle verbinding.

Wanneer je partner iets zegt dat een reactie bij je uitlokt, stop heel even. Door even stil te zijn, geef je jezelf de kans om te reflecteren. Wat voel ik nu écht? Waarom raakt dit me zo? Wat wil ik eigenlijk zeggen, en vanuit welke intentie? Die momenten van stilte kunnen enorm krachtig zijn. Ze helpen je met drie dingen:

1. Je leert je triggers te doorzien

   • Je merkt sneller op wat in jou getriggerd wordt en je kunt voorkomen dat je vanuit een emotionele reflex reageert.

2. Je kunt de juiste woorden beter vinden

   • Stilte geeft je ruimte om woorden te kiezen die constructief zijn, in plaats van woorden die uit frustratie of boosheid komen.

3. Je kunt de ander écht horen

   • Vaak luisteren we om te antwoorden, niet om te begrijpen. Stilte helpt je om eerst de boodschap van je partner tot je door te laten dringen voordat je reageert.

Stilte in een gesprek hoeft niet ongemakkelijk te zijn—het is een kans. Het biedt ruimte voor begrip, helderheid en een betere verbinding.

Een pauze inlassen voordat je reageert, kan wonderen doen voor de kwaliteit van de communicatie en de diepgang van de relatie. Dit soort stilte is geen zwijgen; het is een bewuste keuze om met meer aandacht en compassie te reageren.

 

Leer stil te zijn door vaker een massage te nemen

Als je stil zijn of mediteren super moeilijk vindt, neem dan gewoon wat vaker een massage. Tijdens een massage ben je automatisch stil als het heel ontspannend voelt. Je traint jezelf daarmee comfortabel te zijn met stilte.